Separacja Wrocław Adwokat Reafala Mazur

SEPARACJA WROCŁAW

Niejednokrotnie w życiu małżeńskim pojawiają się sytuacje, w których małżonkowie rozważają podjęcie decyzji o rozstaniu. W zależności od tego czy ich decyzja o zakończeniu związku jest ostateczna czy też istnieje jakakolwiek nadzieja na uratowanie małżeństwa, zapada decyzja o rozwodzie bądź o separacji.

Separacja, a rozwód.

Separacja jest to instytucja, która w sytuacji zupełnego rozkładu pożycia małżonków daje im możliwość prawnego uregulowania ich sytuacji osobistej i majątkowej. Kiedy nie doszło jeszcze do trwałego rozkładu pożycia między małżonkami, ustawodawca wyszedł naprzeciw małżonkom i dał możliwość orzeczenia właśnie separacji, która niejako daje możliwość przemyślenia i rozważenia decyzji o ostatecznym zakończeniu małżeństwa- o rozwodzie. Separacja uregulowana została w art. Art.  611KRiO §  1.  Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację. §  2.  Jednakże mimo zupełnego rozkładu pożycia orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. §  3.  Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków.

Podobnie jak w przypadku rozwodu, również w odniesieniu do separacji można wskazać jej pozytywne i negatywne przesłanki. Przypominając, bezwzględną przesłanką rozwodu jest zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego pod warunkiem, że zupełność i trwałość wystąpi łącznie. Są to tzw. pozytywne przesłanki rozwodowe.
Zgodnie z art. 56 § 1 KRiO Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
§ 2. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Przesłanką pozytywną orzeczenia separacji jest: zupełność rozkładu pożycia małżeńskiego, czyli ustanie więzi uczuciowej, fizycznej i gospodarczej.

By doszło zatem do orzeczenia separacji przez sąd niezbędny jest zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. W porównaniu do rozwodu, przesłanką orzeczenia separacji nie jest trwałość rozkładu pożycia małżeńskiego. Separacja bowiem może doprowadzić do pogodzenia się małżonków, jest to czas na uregulowanie swoich relacji, czas który nam daje ustawodawca do namysłu i podjęcia ostatecznej decyzji o rozstaniu. W konsekwencji orzekając o separacji, sąd nie bada, czy rozkład pożycia jest trwały, a jedynie bada przesłankę zupełności rozkładu pożycia małżeńskiego.

Tak samo jak przy rozwodzie, mamy negatywne przesłanki orzeczenia separacji. A zatem sytuacje, kiedy sąd nie wyda orzeczenia o separacji małżonków. Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje dwie przesłanki negatywne separacji, a mianowicie: dobro wspólnych małoletnich dzieci oraz sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Orzeczenie separacji nie jest mianowicie dopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Sąd musi rozważyć, czy separacja nie spowoduje osłabienia więzi z dziećmi tego z małżonków, przy którym dzieci nie pozostaną czy orzeczenie separacji doprowadzi do zaspokojenia potrzeb materialnych i moralnych w mniejszym stopniu niż obecnie oraz czy orzeczenie separacji pogłębi konflikt co do wychowywania dzieci. Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków. Za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego można uznać z kolei np. orzeczenie separacji, gdy jeden z małżonków z powodu choroby potrzebuje stałej pieczy i pomocy. W tej kategorii mieści się również sytuacja, w której wskutek orzeczenia separacji miałoby ucierpieć dobro wspólnych pełnoletnich dzieci, ale np. niepełnosprawnych, czy dobro dziecka poczętego.

Separacja sądowa, a separacja faktyczna

Różnica pomiędzy separacją faktyczną, a separacją sądowa jest taka, iż pierwsza z nich jest następstwem decyzji małżonków, podjętych bez udziału sądu, zaś separacja sądowa powstaje na mocy orzeczenia sądu. W przypadku separacji sądowej brak więzi między małżonkami stanowi podstawę jej orzeczenia przez sąd, o ile cechuje się on zupełnością. W odniesieniu natomiast do separacji faktycznej polega ona na uchylaniu się od utrzymywania więzi osobistych i gospodarczych.

Czy separacja między małżonkami na wpływ na ewentualną sprawę o rozwód?

Separacja jest czasem, kiedy małżonkowie zyskują czas do namysłu w kwestii utrzymania swojego małżeństwa bądź podjęcia decyzji o jego ostatecznym rozwiązaniu. Klienci w drugiej z przywołanych sytuacji zastanawiają się, czy fakt, iż orzeczono względem nich separację, będzie miało wpływ i znaczenie w sprawie o rozwód. Otóż orzeczenie separacji potwierdza, iż do dnia wydania wyroku o separacji pomiędzy stronami doszło do zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Sąd zatem stosuje domniemanie, że do czasu zamknięcia sprawy rozwodowej rozkład pożycia nadam ma charakter zupełny. Orzeczenie o separacji wpływa na sprawę rozwodową również w zakresie ustaleń winy. Jeżeli sąd orzekający separację orzekał o winie za rozkład pożycia, to ustalenia te są wiążące dla sądu rozwodowego w zakresie, w jakim określają, kto poniósł winę za zupełny rozkład pożycia stanowiący przyczynę orzeczenia separacji. Jeżeli sąd rozwodowy uznaje zatem, że rozkład pożycia zaistniały na etapie orzeczenia separacji utrzymał się do chwili orzekania o rozwodzie, to związany jest orzeczeniem separacji w zakresie ustalenia winy rozkładu pożycia.

Kiedy już podjęto decyzję o separacji kolejnym krokiem jest konieczność złożenie pozwu o separację.

Tryb orzekania o separacji zależny jest od tego, czy oboje małżonków żąda separacji czy tylko jedno z nich. Jeśli oboje małżonków są zgodni co do orzeczenia separacji, a nie posiadają wspólnych małoletnich dzieci, właściwym do rozpoznania naszego żądania jest sąd okręgowy, w którym małżonkowie mają wspólne zamieszkanie, w braku takiej podstawy właściwy jest sąd miejsca ich wspólnego pobytu, natomiast jeżeli małżonkowie nie mają wspólnego miejsca zamieszkania ani pobytu, wniosek należy zgłosić w sądzie właściwym dla jednego z małżonków. W takim przypadku sąd rozpoznaje sprawę w trybie nieprocesowym i ogranicza postępowanie dowodowe do przesłuchania stron, badając tym samym zaistnienie przesłanki zupełności rozkładu pożycia.

Orzekając separację na podstawie zgodnego żądania małżonków, sąd nie orzeka o winie rozkładu pożycia. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Co się dzieje, jeśli jednak małżonkowie posiadają małoletnie dzieci lub gdy tylko jeden z małżonków chciałby separacji?

W takim przypadku kierujemy pozew o separację przed sąd okręgowy, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. W braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda. Postępowanie to przebiega wg tych samych reguł, co postępowanie rozwodowe. W wyroku orzekającym separacje sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, o kontaktach rodziców z dzieckiem, o obowiązku ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka, a także o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej, a także o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania.

Orzekając separację sąd orzeka o tym, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Sąd nie będzie orzekał o winie małżonków w przypadkach, gdy:

• orzeka o separacji na podstawie zgodnego żądania małżonków,
• orzeka o separacji na podstawie żądania jednego z małżonków (np. jeden z małżonków żądał rozwodu, drugi separacji, ale sąd doszedł do wniosku, że orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne) i następnie małżonkowie zażądali, by sąd zaniechał orzekania o winie.

W obu tych wypadkach występują skutki takie, jakby żaden z małżonków nie ponosił winy.
W rozstrzygnięciu o orzeczeniu separacji zawiera się elementy fakultatywne i obligatoryjne o których rozstrzyga sąd. Obligatoryjnie z urzędu, w sprawie o separację sąd rozstrzyga o:

• winie- z wyjątkiem sytuacji, o których mowa powyżej:
• władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem małżonków;
• kontaktach rodziców z dzieckiem;
• określenie wysokości, w jakiej każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka,
• ustalenie sposobu korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania przez małżonków na czas ich wspólnego w nim zamieszkiwania po orzeczeniu separacji;

Na żądanie jednego z małżonków sąd może rozstrzygać o:

• eksmisji jednego z małżonków ze wspólnie zajmowanego mieszkania;
• podziale majątku wspólnego, jeżeli nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu;

Na zgodny wniosek stron sąd rozstrzyga o:

• podziale wspólnego mieszkania;
• przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na opuszczenie mieszkania bez dostarczania mu lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego

Separacja między małżonkami powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia o orzeczeniu separacji między małżonkami.

Jakie są skutki orzeczenia separacji przez sąd?

Otóż skutki są takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód.

Jednakże małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć kolejnego małżeństwa, albowiem małżeństwo to nie zostało rozwiązane. Przede wszystkim orzeczenie separacji uchyla wspólnotę małżeńską, co w konsekwencji powoduje, iż między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa, ustrój ten powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia o separacji.
Co więcej, małżonkowie zobowiązani są do wzajemnej pomocy pomimo trwania separacji, w tym zobowiązani są do dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków drugiemu. Wzajemna pomoc może polegać nie tylko na pomocy finansowej, ale również na pomocy psychicznej i wzajemnym wspieraniu się. W przeciwieństwie do orzeczenia rozwodu, małżonek pozostający w separacji nie może zmienić nazwiska na nazwisko, które nosił przed zawarciem małżeństwa. Jednym z ważnych skutków orzeczenia separacji jest również okoliczność, iż w przypadku śmierci jednego z małżonków pozostającego w separacji, drugi z nich nie dziedziczy po nim ustawowo, a także nie ma prawa do zachowku.

Co ciekawe również, w przypadku małżeństwa, w którym orzeczono separację, nie ma zastosowanie domniemanie wynikające z art. 62 § 1 KRiO, tj. nie działa domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki, jeżeli dziecko urodziło się po upływie 300 dni od orzeczenia separacji.

Kolejnym skutkiem jest możliwość dochodzenia alimentów od drugiego małżonka.
Ustaje też obowiązek wspólnego pożycia. Nie ma także obowiązku zachowania wierności względem drugiego małżonka.

Dalej wskazać należy, iż po uprawomocnieniu się orzeczenia o separacji ustaje między małżonkami obowiązek wspólnego rozstrzygania o istotnych sprawach rodziny oraz obowiązek przyczyniania się obojga małżonków do zaspakajania potrzeb rodziny.

Podsumowując powyższe przywołać należy jeszcze raz najważniejsze różnice między separacją a rozwodem:

Rozwód:

• powoduje zupełny i trwały rozkład pożycia,
• jest nieodwracalny,
• daje możliwość wstąpienia w nowy związek małżeński,

Separacja:

• charakteryzuje się zupełnych zerwaniem więzi małżeńskich,
• nie powoduje ustania związku małżeńskiego, nie jest więc możliwe zawarcie nowego związku,
• może być zniesiona tj. zakończyć się pozytywnie i spowodować odbudowę związku małżeńskiego

Czy małżonkowie mogą zostać skierowani do mediacji?

W trakcie postępowania o orzeczenie separacji sąd może postanowić o skierowaniu małżonków do mediacji. Strony nie muszą wyrazić na to zgody, jednakże jest to jedna z możliwości przyspieszenia sprawy lub jeśli są widoki na utrzymanie małżeństwa. Zauważyć należy iż mediacja nie ma służyć wyłącznie ,,pogodzeniu’’ się małżonków i porzuceniu decyzji o separacji, co jest często mylnie interpretowane przez Klientów, którzy zgłaszają się do adwokata chcąc uzyskać pomoc prawną. Celem mediacji jest wypracowanie wspólnego porozumienia w zakresie np. wysokości alimentów na wspólne małoletnie dziecko, ustalenia kontaktów. Pamiętać należy, iż jest to proces dobrowolny. Małżonkowie mogą w każdej chwili zrezygnować z mediacji i nie zawierać żadnego porozumienia, wówczas to sąd przed którym toczy się postępowanie będzie po przeprowadzeniu postępowania dowodowego rozstrzygał o kwestiach, które muszą zostać zawarte w orzeczeniu o separacji.

Czy separacja może być zniesiona?

Kiedy małżonkowie, wobec których wydane zostało orzeczenie o separacji stwierdzą, iż chcą ratować swoje małżeństwo, mogą złożyć wniosek o zniesienie separacji. Sąd znosi separację, jeśli małżonkowie zgodnie o to wystąpią i ustalone zostanie, że zdają sobie sprawę ze skutków prawnych jej zniesienia. A zatem jest to sytuacja, kiedy oboje małżonków, zgodnie postanawiają, iż chcą znieść separację. W odmiennym przypadku, kiedy tylko jedno z małżonków chciałoby znieść separację, niedopuszczalne jest zniesienie separacji. Odmowa wyrażenia zgody na zniesienie separacji może zostać wyrażona w formie ustnej, pisemnej, a nawet poprzez faktyczne zachowanie się danego małżonka.

Wniosek o zniesienie separacji składa się do sądu okręgowego, w którego małżonkowie mają wspólne miejsce zamieszkania. W braku takiej podstawy- sąd miejsca ich wspólnego pobytu. Jeżeli zaś małżonkowie nie mają ani wspólnego miejsca zamieszkania, ani też pobytu, wówczas wniosek o zniesienie separacji powinien być zgłoszony w sądzie właściwym dla jednego z małżonków.

Sąd po wniesieniu wniosku o zniesienie separacji pomiędzy małżonkami przeprowadza rozprawę, podczas której przesłuchiwane są strony- małżonkowie pozostający w separacji. Sąd wydaje postanowienie o zniesieniu separacje, a z chwilą jego uprawomocnienia się ustają skutki separacji. Jeden ze skutków ustania separacji odnosi się do kwestii dzieci urodzonych po zniesieniu separacji. Otóż dziecko urodzone po zniesieniu separacji jest objęte domniemaniem z art. 62 KRO:

§ 1. Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji.
§ 2. Jeżeli dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża. Domniemanie to nie dotyczy przypadku, gdy dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą wyraził zgodę pierwszy mąż matki.
§ 3. Domniemania powyższe mogą być obalone tylko na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.

Na skutek zniesienia separacji małżonkowie ponownie uzyskują obowiązek wspólnego pożycia i wierności i uzyskają prawo dziedziczenia po sobie. Nie wszystkie jednak konsekwencje wynikające z separacji ustają niejako automatycznie. Niektóre mogą bowiem być utrzymane na mocy orzeczenia sądu. Znosząc separację, sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem. Oznacza to, że w razie zniesienia separacji nie ma automatycznego powrotu do stanu – odnośnie do władzy rodzicielskiej – sprzed orzeczenia separacji. Sąd może bowiem utrzymać stan, jaki powstał wskutek orzeczenia separacji, jeżeli uzna to za konieczne. Kolejnym odstępstwem od zasady, że w razie zniesienia separacji ustają jej skutki, jest to, że sąd – na zgodny wniosek małżonków – orzeka o utrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej.

Po uprawocnieniu się postanowienia o zniesieniu separacji, do aktu małżeństwa wpisuje się wzmiankę dodatkową o zniesieniu separacji.

Zastanawiając się nad podjęciem decyzji o złożeniu pozwu o orzeczenie separacji małżonkowie zazwyczaj zastanawiają się, jakie korzyści przyniesie im uzyskanie separacji, a jakie zaś są wady jej orzeczenia.

Zalety:

• W każdym momencie można żądać zniesienia separacji
• Nie jest nieodwracalna

Wady:

• Brak możliwości zmiany nazwiska
• Nie daje możliwości wstąpienia w nowy związek małżeński

Czy postępowanie o orzeczenie separacji może być zawieszone?
Jeżeli sąd nabierze przekonania, że istnieją widoki na utrzymanie pożycia małżeńskiego, zawiesza postępowanie. Zawieszenie postępowania może nastąpić tylko raz w toku całego postępowania. Konieczne jest jednak istnienie przesłanek przekonujących sąd, że utrzymanie pożycia małżeńskiego jest realnie możliwe. Podjęcie postępowania następuje na wniosek jednej ze stron. Wniosek taki można złożyć jednak nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od dnia zawieszenia postępowania. Jeżeli taki wniosek nie zostanie zgłoszony w ciągu roku po zawieszeniu, wtedy sąd umarza postępowanie.

WYNAGRODZENIE

Wynagrodzenie za reprezentację w postępowaniu o orzeczenie separacji ustalane jest indywidualnie, zależne jest od czasu trwania postępowania, ilości rozpraw.
Kancelaria Adwokacka Rafaela Mazur świadczy również usługi sporządzenia pozwu w przypadku, kiedy Klienci chcą prowadzić postępowanie samodzielnie.
W przypadku zlecenia sprawy Kancelarii Adwokackiej we Wrocławiu do kompleksowego przeprowadzenia, konsultacja dotycząca separacji oraz porada prawna w tym zakresie jest bezpłatna.